از بدو تأسيس پژوهشگاه پليمر و پتروشيمي ايران در سال 1365 فعاليتهايي در زمينه طراحي سامانههاي نوين دارورساني انجام شده بود اما با هدف انسجام بخشي به اين تحقيقات در شهريور1379 گروه سامانههاي نوين دارورساني به عنوان زيرمجموعهاي از پژوهشكده علوم تأسيس شد.
تحقيقات اين گروه با هدف كاربردي كردن نتايج در چهار محور زير متمركز بوده و تاكنون علاوه بر ثمره علمي و آكادميك منجر به عرضه محصولات جديدي به بازار مصرف شده است.
محورهاي پژوهشي
سامانههاي دارورساني كاشتني
سامانههاي دارورساني پوستي و مخاطي
سامانههاي دارورساني ذرهاي
سنتز پليمرها و داروهاي خاص
سامانههاي دارورساني كاشتني
فرآورده دارورساني دامي(گاوي و گوسفندي) رهاينده پروژسترون از بستر سيليكوني از اولين نتايج تحقيقات گروه بوده كه هم اكنون به توليد صنعتي رسيده است. با كاربرد اين محصول در دامپروري صنعتي، ارزش افزوده بسياري ايجاد شده است . بهينهسازي پوشش سيليكوني ايمپلانت حلزون گوش با هدف رهايش داروي ضدالتهاب نيز از جمله فعاليت هاي انجام شده است كه اين ابزارجديدبا پيشگيري از التهاب پس از عمل جراحي نقش موثري در كاهش نرخ شكست درمان كاشت ايمپلانت حلزون گوش خواهد داشت.فرآوردههاي كاشتني ساخته شده از پليمرهاي زيست تخريب پذير شامل فرمولاسيونهاي يك ماهه و سه ماهه رهاينده داروي لوپرولايد استات جهت درمان سرطان پروستات و اندومتر نيز در اين گروه طراحي شده و تحقيقات در زمينه كاربرد اين دانش در مورد ساير داروها ادامه دارد.
پروژهها
1- فرمولاسيون ، بهينهسازي و توليد در مقياس صنعتي فرآورده هاي دامي (گاوي و گوسفندي ) كاشتني
3- فرمولاسيون فرآورده كاشتني تشكيل شونده در محل از داروي لوپرولايد استات
4- فرمولاسيون فرآورده هاي كاشتني با كاربرد در درمان اعتياد،ضد بارداري و رهايش داروهاي ضد التهاب كورتيكوستروييدي
سامانههاي دارورساني پوستي و مخاطي
با وجود ارزش بالاي اين محصولات در بازار دارويي جهان و تلاش هاي گذشته در سطح كشور جهت دستيابي به دانش فني ساخت اين فرآورده ها، اولين فعاليت منسجم و هدفمند با استفاده از تكنولوژي دارو در چسب از سال 1379 و با هدف ساخت پچ تراپوستي استراديول در اين گروه آغاز شد. از آن زمان تاكنون فرآورده هاي تراپوستي فنتانيل و محصولات آرايشي–بهداشتي ضدچروك و ضدآكنه نيز به اين مجموعه افزوده شده است . توليد پايلوت اين محصولات با ظرفيت اسمي پانصد هزار قطعه در سال نيز در پژوهشگاه ازسال 1384 آغاز و پس از تجهيز اقدام به اخذ مجوزهاي لازم جهت توليد از وزارت درمان و آموزش پزشكي شد كه بالاخره در تاريخ 30/7/85 رسمآ مورد موافقت قرار گرفت.ساخت مخاط چسبهاي خوراكي از جمله سامانه خوراكي مخاط چسب دسموپرسين نيز از تحقيقات اين گروه است.
پروژهها
1- تهيه دانش فني سيستم سه و نيم روزه پچ استراديول
2- تهيه و تدوين دانش فني پچ ضدچروك در مقياس آزمايشگاهي و توليد آن توسط پژوهشگاه پليمر و پتروشيمي ايران
3- تهيه و تدوين دانش فني ضد آكنه در مقياس آزمايشگاهي و توليد آن توسط پژوهشگاه پليمر و پتروشيمي ايران
5- تهيه سامانه خوراكي دسموپرسين توسط پليمرهاي زيست سازگار
سامانههاي دارورساني ذرهاي
با گسترش بيوتكنولوژي و عرضه داروهاي جديد پپتيدي و پروتئيني، كاربرد سامانههاي دارورساني ذرهاي شامل ميكروذرات و اخيراً نانوذرات گسترش چشمگيري يافته است. اولين فرآورده هاي گروه در اين زمينه ساخت ميكروسفرهاي زيست تخريبپذير ضدبارداري و فرآورده مخاط چسب بر پايه كيتوسان (براي درمان آفت) بود. اكنون نيز اين گروه از جمله مراكز فعال كشور در زمينه ساخت و شناسايي نانوذرات به شمار آمده و چندين فرآورده جديد در دامنه كاري گروه قرار دارد كه در زمينههاي مختلفي از جمله كاربردهاي دامي مانند درمان تب برفكي دستاورد ارزندهاي به شمار ميآيد. جديد ترين دستاورد اين گروه توسعه ميكروسفرهاي هيدروژلي با كاربرد در بند آوري خون است.
پروژهها
1- تهيه ميكروسفرهاي زيست تخريب پذير حاوي داروي ضدبارداري به روش خشك كردن افشانهاي
3- تهيه و ارزيابي فرآورده ميكروسفري لوپرولايد استات
سنتز پليمرها و داروهاي خاص
هدف در اين بخش، سنتز پليمرهاي با كاربرد خاص در دارورساني است كه به صورت تجاري موجود نبوده و يا به دليل دانش فني بالا يا انحصار امكان دسترسي به آنها وجود ندارد. دراينجا ضمن سنتز پليمر با هدف ايجاد محصولات با ارزش افزوده بالا، كاربردهاي محتمل براي اين مواد نيز بررسي ميشود. اولين محصولات اين بخش پلياسترهاي زيست تخريب پذيرو بلوك اين پليمرها با پلي اتيلن گليكول بود. اما كاربرد اين مواد در زمينه هاي مختلف از جمله دارورساني تاموكسيفن سيترات (درمان سرطان سينه )، سيمان استخواني رهاينده دارو و گرافت هاي استخواني حاوي دارو ها و عوامل رشد استخوان با همكاري ساير مراكز پژوهشي كشور انجام شده يا در دست انجام است . تلاشهاي جديد متمركز بر سنتز واكنشگرهاي پليمري با كاربردهاي خاص بوده كه به عنوان مثال ميتوان از واكنشگرهاي پگيلاسيون (PEGylation )نام برد.
پروژهها
1- سنتزوشناسايي هيدروژلهاي پلي اتيلن گليكول-فومارات به عنوان فرآورده قابل تزريق پليمريزه شونده درمحل
2- سامانه دارورساني زيست تخريب پذير قابل تزريق بر پايه پلي كاپرولاكتون و فوماريك اسيد در درمان سرطان
3- سامانه دارورساني بر پايه نانوكامپوزيت هيبريد آلي– معدني رهاينده دارو در پيشگيري از ضايعات بافت سخت
كنترل كيفيت
صنعت داروسازي و دارورساني حرفهاي موفق و رشد يافته است كه به دليل اداي سهم بزرگي در ارتقاي كيفيت زندگي بشر در گروه قانونمندترين صنايع جهان قرار دارد. نهايت ايمني و حداكثر كارآيي از اهداف راهبردي اين صنعت است كه تأمين آن و درنتيجه تضمين كيفيت محصولات نيازمند روش ها و دستورالعمل هاي تجزيهاي تكرارپذير، حساس و اختصاصي است.
نظام كنترل كيفيت در صنعت، تحقيقات دانشگاهي و بخش هاي تحقيق و توسعه جزء تفكيك ناشدني مراحل طراحي يك فرآورده دارويي جديد بوده و باعث شده كه بخش كنترل كيفي گروه از اولويت خاصي برخوردار باشد. بخش عمده اي از منابع انساني و مادي گروه به تضمين كيفيت فرآوردههاي طراحي شده تخصيص يافته است.
آزمايشگاه ها
گروه سامانههاي نوين دارورساني علاوه بر استفاده از امكانات مختلف موجود در كارگاه ها و آزمايشگاه هاي مركزي پژوهشگاه داراي چهارآزمايشگاه شامل فرمولاسيون، سنتز، پچ و كنترل كيفيت بهره مي برد.
از آنجا كه مهمترين هدف گروه انجام پروژهاي كاربردي است و حاصل تحقيقات بنيادي گروه محصولات جديدي است كه فناوري و امكان توليد آن در مراحل اوليه در كشور وجود ندارد. اين گروه تلاش كرده كه با تجهيز كارگاه هاي مختلف نتايج كارهاي تحقيقاتي خود را براساس بالاترين استاندارد ها و با اخذ مجوزهاي لازم از سازمان هاي ذيربط كشور در مقياس نيمه صنعتي به توليد رسانده و به بازار عرضه نمايد . در همين راستا دو سالن مجزا و مجهز براي توليد پچ هاي پوستي و فرآورده هاي نوين سيليكوني راه اندازي شده است.